GMINA LIW - Zmarła Zofia Basik współzałożycielka Fundacji Stypendialnej im. Bolesławy i Pawła Basików

Zmarła Zofia Basik współzałożycielka Fundacji Stypendialnej im. Bolesławy i Pawła Basików

Dnia 29 stycznia zmarła w wieku 98 lat Zofia Basik współzałożycielka Fundacji Stypendialnej im. Bolesławy i Pawła Basików. Fundacja została założona w czerwcu 2001 r. i ma na celu pomoc finansową zdolnej młodzieży, kończącej węgrowskie Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza i kontynuujących naukę w szkołach wyższych, mieszkających w Gminie Liw, którzy pochodzącą z niezamożnych rodzin.

Pomysłodawcą założenia Fundacji był Jan Basik, zamieszkały w Kanadzie brat Zofii Basik. Niestety w marcu 2001 r. zmarł nagle a inicjatywę utworzenia Fundacji postanowili zrealizować - Jego syn Marek Basik i siostra Jana Basika zamieszkała w Warszawie Zofia Basik.

Rodzina Basików pochodzi z Tończy. Bolesława i Paweł Basikowie, rodzice Zofii i Jana w wyniku komasacji gruntów otrzymali 8 hektarowe gospodarstwo na kolonii Osowiec. Oboje małżonkowie uczestniczyli w tworzących się przed drugą wojną organizacjach rolniczych – Paweł Basik w Centralnym Towarzystwie Organizacji i Kółek Rolniczych i Kasie Stefczyka a Bolesława Basik w Kole Gospodyń Wiejskich w Starejwsi. W 1937 r. Bolesława Basik została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi. W 1935 r. Paweł Basik został wybrany na Wójta gminy Starawieś. Był min. inicjatorem budowy nowych szkół w Starejwsi oraz w Kalinowcu. Szkołę w Starejwsi spalili Niemcy w 1944 r.

Po rozpoczęciu drugiej wojny światowej rodzina Basików jako jedna z pierwszych przystąpiła do konspiracji. W domu Basików odbywały się narady konspiracyjne, często przebywał tam mjr Zygmunt Maciejowski ps. Wolski, komendant AK Obwodu „Smoła”. Paweł Basik starał się chronić rolników przed nadmiernymi kontyngentami, fałszując dowody dostaw.

Zofia Basik ps. Malwa była w czasie okupacji uczennicą tajnych kompletów gimnazjalnych w Węgrowie. Zajmowała się kolportażem prasy podziemnej, a od 1942 do 1944 r. była łączniczką sztabu AK i WSK. Od 1945 r. mieszkała w Warszawie, pracując w różnych instytucjach. Po przejściu na emeryturę włączyła się w pomoc Polakom na Wileńszczyżnie i Białorusi, za co min. otrzymała dyplom uznania od Związku Polaków na Białorusi.

Jan Basik ukończył szkołę w Starejwsi a następnie uczył się w Warszawie. W czasie wojny pod pseudonimem „Osa” wstąpił w szeregi ZWZ i AK. Jako żołnierz Kedywu brał udział w akcjach sabotażowo-dywersyjnych. W akcji „Burza” znalazł się w batalionie 13 pułku piechoty pod dowództwem Władysława Rażmowskiego ps. Poraj. Przeszedł szlak bojowy aż do Berlina wstępując do IV Dywizji LWP. Po wojnie musiał się ukrywać w obawie przed aresztowaniem i zdecydował się przedostać na Zachód, do Berlina a następnie do amerykańskiej strefy okupacyjnej. W 1951 roku wyemigrował do Kanady i osiedlił się na stałe w Montrealu. Przez wiele lat działał w organizacjach polonijnych i kombatanckich, był min. członkiem Rady Naczelnej Światowego Związku Żołnierzy AK w Warszawie. Chociaż przez pół wieku Jan Basik mieszkał w Kanadzie, gdzie nagle zmarł 21 marca 2001 r. to ciągle pamiętał o swych stronach ojczystych, cały czas czuł się Polakiem, a pomysł założenia fundacji stypendialnej zrodził się podczas jednego z powrotów w rodzinne strony. Wtedy też odwiedził Urząd Gminy Liw informując o zamiarze powołania Fundacji.

Zofia Basik razem ze swoim bratankiem Markiem Basikiem, lekarzem mieszkającym w Montrealu jako fundatorzy Fundacji Stypendialnej im. Bolesławy i Pawła Basików przekazali w 2001 r. na rzecz Fundacji pierwsze środki finansowe określając w statucie skład Zarządu Fundacji, w którym znaleźli się: dyrektor LO im. A. Mickiewicza, proboszcz parafii Starawieś, Wójt Gminy Liw i dyrektor Samorządowej Szkoły Podstawowej w Starejwsi. Fundacja działa do dnia dzisiejszego przyznając stypendia na dalszą naukę absolwentom węgrowskiego liceum.

Zofia Basik często odwiedzała rodzinne strony, interesując się również sprawami Fundacji. Przyjeżdżała na uroczystości patriotyczne i kombatanckie żołnierzy Armii Krajowej Obwodu „Smoła”. Ostatni raz uczestniczyła we wrześniu 2018 r. w uroczystości odsłonięcia odrestaurowanych mogił żołnierzy września 1939 r. i symbolicznej mogiły żołnierzy wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. w Starejwsi. Była osobą bardzo skromną ale jednocześnie miała wielkie serce skierowane na pomoc drugiemu człowiekowi, kochała swoje rodzinne strony, poświęcała się dla Ojczyzny i dla Polaków mieszkających za granicą. Pomimo że mieszkała w Warszawie bardzo interesowała się sprawami gminy Liw i Węgrowa.

Śp. Zofia Basik spoczęła w dniu 2 lutego 2024 r. na cmentarzu w Starejwsi.

Cześć Jej pamięci!

Bogusław Szymański - Wójt Gminy Liw